Tarczyca potrzebuje określonych witamin i mikroelementów do prawidłowego funkcjonowania i produkcji hormonów.
Jod
Osoba dorosła powinna spożywać dziennie 150 (ug) mikrogramów (czyli 0,15 mg) jodu dziennie. Przede wszystkim należy zadbać o jego prawidłową podaż w diecie, dopiero w drugiej kolejności po konsultacji z lekarzem można stosować suplementację, jeśli są do tego wskazania. Nadmiar jak i niedobór jodu mogą doprowadzić do zahamowania produkcji hormonów tarczycy. Dodatkowo nadmiar jodu może przyczynić się do rozwoju choroby Hashimoto lub wywołać nadczynność tarczycy.
Przykłady średniej zawartości jodu w produktach spożywczych:
85 gramów pieczonego dorsza – 146 ug jodu
170 ml jogurtu greckiego – 87 ug jodu
230 ml mleka – 87 ug jodu
1 jajko – 31 ug jodu
¼ łyżeczki soli jodowanej – 87 ug jodu
Czy w nadczynności tarczycy można suplementować jod?
W przypadku aktywnej nadczynności tarczycy, czyli w sytuacji, gdy jest za dużo wolnych hormonów tarczycy (fT4 i fT3) nie wolno suplementować jodu. Nadmiar jodu może pogorszyć nadczynność tarczycy, a w przypadku choroby Gravesa-Basedowa, czyli nadczynności tarczycy spowodowanej obecnością przeciwciał atakujących tarczycę przyczynić się do zwiększonej produkcji przeciwciał Trab.
Jodu nie mogą przyjmować też kobiety w ciąży i karmiące piersią z niewyrównaną nadczynnością tarczycy, co jest wyjątkiem, ponieważ generalnie zaleca się suplementację jodu w tych dwóch przypadkach.
Jeśli kobieta w ciąży lub karmiąca piersią choruje na nadczynność tarczycy, ale przyjmuje leki i stężenia fT4 i fT3 są w normie, to może przyjmować jod pod kontrolą swojego lekarza.
Czy w chorobie Hashimoto należy suplementować jod?
Nie udowodniono, aby suplementacja jodu w chorobie Hashimoto przyczyniłą się do zmniejszenia produkcji przeciwciał anty-TPO i anty-Tg lub poprawy hormonów tarczycy.
Co więcej, zbyt duża podaż jodu może przyczynić się do pogłębienia niedoczynności tarczycy z powodu zahamowania produkcji hormonów. Jod może też zaostrzać stan zapalny w tarczycy, dlatego nie zaleca się suplementacji jodu w chorobie Hashimoto, o ile nie stwierdzono jego niedoboru.
Wyjątek stanowią kobiety w ciąży oraz karmiące piersią – z uwagi na zwiększone zapotrzebowanie na jod w tym okresie zaleca się jego suplementację w dawce 100-200 ug dziennie i choroba Hashimoto nie jest w tym przypadku przeciwwskazaniem.
Żelazo
Żelazo służy pozytywnie nie tylko tarczycy, jest również niezbędne do produkcji krwi. Jego niedobór może powodować anemię. Na niedobór żelaza narażone są kobiety w ciąży, kobiety mające obfite miesiączki, wegetarianie i weganie, osoby chorujące na celiakię lub inne zaburzenia wchłaniania.
Bogate w żelazo są: mięso czerwone, podroby, żółtka jaj, strączki, produkty pełnoziarniste, tofu, zielone warzywa liściaste (natka pietruszki, szpinak, jarmuż), orzechy (pistacje, laskowe, migdały).
Przyswajanie żelaza można zwiększyć dodając do diety produkty bogate w witaminę C, np. paprykę, natkę pietruszki, kiwi, truskawki.
Selen
Nie każdy powinien suplementować selen. Selen w nadmiarze wykazuje działanie toksyczne. Badania dotyczące suplementacji selenu w chorobach tarczycy nie dały jednoznacznych pozytywnych wyników ani w przypadku poprawy działania tarczycy ani zmniejszenia przeciwciał przeciwtarczycowych (anty-TPO i anty-Tg).
Dzienne zapotrzebowanie na selen u osoby dorosłej wynosi 55 ug.
Źródłami selenu są: mięso, owoce morza, ryby, pieczarki, ryż, pełnoziarniste produkty zbożowe, płatki owsiane, nasiona słonecznika, orzechy.
Cynk
Wpływa korzystnie nie tylko na pracę tarczycy, ale takze na układ odpornościowy oraz metabolizm. Zbilansowana dieta zaspokaja zapotrzebowanie organizmu na ten mikroelement, dlatego nie rekomenduje się rutynowej suplementacji cynku.
Do produktów bogatych w cynk zaliczamy: mięso, ryby, nasiona strączkowe, kaszę jaglaną, otręby, soję, pestki słonecznika i dyni.
Witamina D
Witamina D działa przeciwzapalnie, zmniejsza ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego, otyłości. W Polsce rekomenduje się suplementację od września do marca (coraz częściej jednak eksperci zalecają przewlekłą suplementację przez cały rok) w dawce od 800 do 4000 IU/dobę (dawkowanie powinno być ustalone indywidualnie z lekarzem).
