Nadczynność Tarczycy

Czym jest nadczynność tarczycy?

Nadczynność tarczycy to stan, w którym jest za dużo hormonów tarczycy. W badaniach można wtedy zaobserwować obniżenie stężenia TSH oraz wzrost wolnych hormonów tarczycy (fT4 i fT3). Czasami wolne hormony tarczycy mogą być jeszcze w normie, ale jest już obniżone TSH – mówimy wtedy o subklinicznej nadczynności tarczycy.

Nadczynność tarczycy może być spowodowana:

• nadmierną produkcją hormonów tarczycy przez guz tarczycy,
• zapaleniem tarczycy, w tym autoimmunologicznym zapaleniem tarczycy związanym z obecnością przeciwciał Trab, czyli chorobą Gravesa-Basedowa,
• niekontrolowanym uwolnieniem hormonów tarczycy lub ich nadmierną produkcją w przebiegu zapalenia tarczycy lub po zastosowaniu środków kontrastowych zawierających jod (np. badanie tomografii komputerowej z kontrastem) lub leków (np. amiodaron).

Główne objawy nadczynności tarczycy

• uczucie gorąca,
  
• wzmożona potliwość,
• nerwowość, niepokój, rozdrażnienie,
• drżenie rąk,
• chudnięcie, pomimo zwiększonego apetytu,
• biegunka,
• przyspieszenie czynności serca (tachykardia), uczucie kołatania serca,
• osłabienie siły mięśniowej,
• wypadanie włosów,
• objawy oczne – wytrzeszcz, podwójne widzenie, obrzęk i zaczerwienienie powiek lub spojówek (typowe dla choroby Gravesa i Basedowa),
• zaburzenia miesiączkowania, niepłodność.

Leki w nadczynności tarczycy

W leczeniu nadczynności tarczycy najczęściej stosuje się dwa leki – tiamazol (nazwa handlowa to Metizol i Thyrozol) oraz propylotiouracyl (nazwa handlowa to Thyrosan). 
Leki te należy przyjmować zgodnie z zaleceniami lekarza.

Czasami leki te mogą powodować poważne działania niepożądane.
Co należy wtedy zrobić?

Agranulocytoza/leukopenia

Leki mogą powodować obniżenie leukocytów we krwi (tzw. leukopenię). W przypadku wystąpienia gorączki lub objawów infekcji należy niezwłocznie wykonać badanie morfologii krwi i skonsultować się z lekarzem.

Uszkodzenie wątroby

W razie wystąpienia objawów uszkodzenia wątroby (tj. ciemny mocz, odbarwiony stolec, żółtaczka, ból brzucha, wymioty) należy odstawić lek, pilnie oznaczyć stężenie bilirubiny, AlAT i AspAT oraz niezwłocznie zgłosić się do lekarza.


W przypadku gorączki lub dolegliwości bólowych w czasie stosowania tiamazolu lub propylotiouracylu niewskazane jest stosowanie aspiryny (kwasu acetylosalicylowego). Powinno się także unikać stosowania metamizolu (np. Pyralgina).

Do czasu osiągnięcia wyrównania czynności tarczycy (normalizacja stężenia fT4 i fT3) przeciwwskazane są badania obrazowe z jodowymi środkami kontrastowymi (np. Tomografia Komputerowa z kontrastem).